Komody

Czy komoda to skrzynia? Pytanie jest przewrotne, bo z jednej strony komoda jaką znamy nie przypomina skrzyni, z drugiej zaś charakteryzuje ją przewaga elementów płytowych, co klasyfikuje ją jako mebel skrzyniowy.
Komoda wyewoluowała ze skrzyni, a obecna jej postać to rzędy szuflad dopełnione często szafkami oraz otwartymi wnękami. Wiele modeli posiada też oszklenia na frontach dzięki którym możemy wyeksponować przedmioty.

1. Skrzynia a komoda
2. Cechy współczesnych komód
3. Oszklone szafki
4. Jak zagospodarować blat komody?
5. Typy szuflad
6. Kredensy i witryny

Powyższe tematy, w tym m.in. kwestie związane z zagospodarowaniem blatu komody podejmiemy w poniższym opisie.

Skrzynia a komoda

W przeszłości, funkcje które teraz pełnią komody, były realizowane przez skrzynie i kufry. Oba terminy oznaczają ten sam typ jednego z najstarszych mebli użytkowych, w którym przechowywano odzież, żywność, narzędzia, dokumenty, klejnoty, itp.
Odmiany o płaskim wieku umożliwiały siedzenie na meblu, a nawet spanie na nim. Niektóre były bogato zdobione, jak choćby renesansowe cassone. Były one dekorowane przez wybitnych artystów stając się prawdziwymi dziełami sztuki. Tego typu meble często były elementami wyposażenia bogatych domów.

Skrzynie okazały się też rewolucyjnym rozwiązaniem w dziedzinie transportu. Stosowano je jako przenośne schowki, które można było łatwo przewozić np. na wozach czy rydwanach. Charakterystycznym przykładem jest skrzynia posagowa, którą otrzymywała panna młoda w posagu. Skrzynie te były często bogato zdobione z herbem i inicjałami przyszłych małżonków. Mebel był symbolem zamożności i prestiżu społecznego oraz traktowany był jako cenne dziedzictwo rodzinne, przekazywane z pokolenia na pokolenie.

W obecnych czasach skrzynie zostały w dużej mierze wyparte przez komody, które oferują lepszą organizację, dzięki swemu wnętrzu z szufladami i półkami. Jest to wygodniejsze rozwiązanie w porównaniu z otwieranym wiekiem.

Warto jednak mieć świadomość roli jaką skrzynie pełniły przed pojawieniem się komód. Były one powszechnie używane przez naszych przodków i przez wieki spełniały istotną rolę w codziennym życiu ludzi. Były to meble wszechstronne, które towarzyszyły ludziom w podróżach, w trakcie przeprowadzek oraz jako elementy wyposażenia wnętrz.

Z czasem, w miarę jak rozwijała się sztuka meblarska i wzrósł poziom życia, skrzynie ustąpiły miejsca szafkom i komodom.

Należy jednak zauważyć, że choć komody stały się bardziej powszechnym meblem do przechowywania niż skrzynie, to te drugie wciąż mają zastosowanie

Przykładowo, skrzynie na pościel, koce i poduszki nadal mogą być w użyciu przy łóżkach gdzie wbudowane pojemniki nie są powszechnie stosowane lub gdy potrzebne jest dodatkowe miejsce do przechowywania pościeli. Tego typu skrzynie ustawia się często na dnie łóżka.

Inne współczesne zastosowanie skrzyń to skrzynie na zabawki. Jest to bardzo atrakcyjny typ mebla dla dzieci, co wynika z różnicy w podejściu dzieci do przechowywania i organizowania swoich zabawek (w porównaniu z dorosłymi).

Cechy współczesnych komód

We wcześniejszym fragmencie opisany był pierwowzór komody - skrzynia, oraz podane były dwa współczesne przykłady zastosowania skrzyń. Czas na opisanie współczesnych komód.
Przede wszystkim, jest to mebel który wywodzi się z konceptu skrzyni i zachował do niej podobny kształt (z reguły - poziomy). Komoda pozbawiona jest otwieranego wieka, a zamiast tego posiada klasyczny blat. Główna różnica to 'zaawansowana konstrukcja' (w stosunku do skrzyni) - komoda zaopatrzona jest bowiem zwykle w rzędy szuflad i półek, które pozwalają lepiej uporządkować przedmioty.

Fronty szuflad i drzwiczek posiadają często uchwyty, a mebel może być wsparty na nóżkach. Obecność nóżek i szuflad w komodzie wskazuje że komoda to sprzęt stacjonarny (w odróżnieniu od przenośnej skrzyni).
Podobnie jak skrzynia, komoda, poza funkcją przechowywania przedmiotów pełni też funkcję dekoracyjną.

Oczywiście, ewolucja od skrzyni do współczesnej komody przebiegała etapami, w wyniku których powstawały różnorodne ich rodzaje odpowiadające określonym okresom historycznym i trendom.

Przykładowo, w okresie modernizmu, pojawiły się komody charakteryzujące się prostym, minimalistycznym stylem. Mebel reprezentujący ten styl określa się często terminem komoda nowoczesna, którą cechuje praktyczność z naciskiem na prostotę formy.

Nowoczesne komody często posiadają metalowe elementy oraz zaprojektowane są z myślą o praktycznym wykorzystaniu przestrzeni. Pozwalają też na personalizację, dzięki różnorodnym opcjom wyboru kolorów.
Komody często występują też w zestawach mebli do wyposażenia pokoi dziennych, nadając wnętrzu spójny wygląd.
Powyższy komplet bordowych komód znajdziemy w kategorii

Ponadto, współczesne komody mogą mieć inne cechy które dodają im nowoczesnego charakteru.
Przykładowo, wiele komód ma fronty wykończone w połysku, które odbijają światło i wprowadzają ciekawe efekty wizualne. Osoby poszukujące nowoczesnego i minimalistycznego wystroju wnętrza sięgają też po bezuchwytowe fronty, gdzie otwieranie odbywa się często przy pomocy ukrytych mechanizmów.

Lamele to kolejny trend, który dodaje meblom oryginalności. Fronty z lamelami tworzą interesujące wzory i tekstury, oraz wprowadzają wrażenie lekkości. Ten sam efekt delikatności i minimalistycznego charakteru dodają nowoczesnym komodom skandynawskie nóżki o stożkowym nachyleniu. Charakterystyczne są też wspomniane już metalowe podstawy które podkreślają przestronność mebla.

Jeszcze inny kierunek nowoczesnego designu frontów opiera się o uwypuklone geometryczne wzory które nadają trójwymiarowego efektu oraz cieniowania. Obejmują one wypukłe kwadraty, trójkąty, kształty diamentu i inne abstrakcyjne wzory.

Wiele współczesnych komód wyposażonych jest też w LED, które tworzy ciekawe efekty świetlne i dodaje atrakcyjności wizualnej. Ledy podkreślają nie tylko fronty, ale mogą też akcentować przedmioty stawiane na szklanych półkach komód. Oszklenia będą tematem kolejnego punktu.

Oszklone szafki

W XVIII w. w Europie rozpowszechniło się kolekcjonerstwo. Ponadto, do tego czasu cenne rzeczy przechowywano w kabinetach z pełnymi drzwiczkami, a więc dany przedmiot trzeba było wyjąć żeby pokazać go gościowi. Znaleziono na to wówczas radę poprzez wprowadzenie samodzielnych szafek oszklonych w postaci serwantek.

Pojawiły się również komody z nastawą (kredensy) oraz inny typ wysokich mebli do przechowywania - witryny. Eksponowano w nich szkło, porcelanę, drogocenne rzeczy, figurki, rzeźby, etc.

Obecnie wiele osób wybiera meble ze szklanymi elementami, ponieważ jest to znakomity sposób aby dodać pomieszczeniu elegancji i szyku.
Szkło odbija światło, dzięki czemu wnętrze nabiera głębi i przestrzeni. Serwantki, witryny, kredensy i inne oszklone szafki pozwalają na wyeksponowanie przedmiotów które znajdują się wewnątrz, jak kieliszki, wazy, zastawę stołową czy pamiątki. Takie meble tworzą wyjątkowy klimat i nadają pomieszczeniu oryginalnego stylu.

Powyższy zestaw można scharakteryzować jako stylowe meble z ludwikowskimi nóżkami i falistymi wypustami u dołu. Jasne meble w połączeniu z dużymi oknami i dobrze oświetlonym pomieszczeniem, mogą wprowadzić do wnętrza dużo jasności i lekkości. Szkło odbija światło, dzięki czemu pomieszczenie wydaje się jaśniejsze i bardziej przestronne.

Należy też zauważyć, że istnieją modele komód i witryn które nie posiadają szklanych drzwiczek, za to wyposażone są w otwarte wnęki przedzielone jedną lub kilkoma szklanymi półkami. Półki te często podświetla się ledem aby wyeksponować znajdujące się na nich przedmioty.

Jak zagospodarować blat komody?

Przeciętna wysokość blatu komody jest wyższa od standardowych wysokości blatu stołu czy biurka (czyli ok 76 cm).
Wynika to z przeznaczenia komody jako miejsca do przechowywania, a celem jest zapewnienie wygodnego dostępu do jej wnętrza.

Blat klasycznej komody można wykorzystać wielorako.
Gdy preferujemy minimalistyczne podejście (bez dodatkowych dekoracji), możemy nic na nim nie ustawiać. W ten sposób podkreślamy wygląd i budowę mebla.
Blat można też wykorzystać w sposób praktyczny i umieścić na nim przedmioty codziennego użytku, jak ulubione książki, piloty, klucze, itp. Można też eksponować na nim dekoracje, jak figurki oraz inne ozdoby które będą pasowały do stylu komody i całościowego wystroju wnętrza, a także wazony z kwiatami czy ramki ze zdjęciami.

Oczywiście, blat wykorzystuje się też do organizacji różnych przedmiotów i przechowywania dokumentów, kosmetyków czy innych drobiazgów, a nawet jako tymczasowa przestrzeń robocza (np. do chwilowej pracy przy laptopie).

Jeśli komoda ma odpowiednią wysokość oraz właściwe wymiary blatu, to można ją też wykorzystać jako bufet w kuchni, jadalni i salonie. W czasie przyjęć, uroczystości rodzinnych czy innych okazji, na blacie można serwować napoje, naczynia, a nawet potrawy.
Bywa, że niektóre komody mają obramowania na tylnej i bocznych krawędziach, które tworzą praktyczną osłonę przed upadkiem przedmiotów z blatu.

Od wysokości oraz szerokości komody zależy też czy można nad nią powiesić lustro.
Wysokość 80-100 cm często jest idealna do umieszczenia lustra nad blatem. Takie lustro spełnia oczywiście funkcję dekoracyjną, ale też ma praktyczne znaczenie: można sprawdzić wygląd, ułożyć fryzurę, etc.
Ważne jest, aby lustro umieszczone nad komodą było węższe od szerokości samej komody. Dzięki temu zachowujemy proporcje, a zarazem podkreślamy charakter komody jako centralnego elementu w tym zestawieniu.

Alternatywą dla lustra nad blatem może być zawieszenie jednej lub dwóch półek wiszących, które zwiększają przestrzeń do przechowywania (zwłaszcza gdy w komodzie brakuje miejsca np. na książki). Poza tym, półki wiszące są trudniej dostępna dla dzieci (w porównaniu z blatem), co zwiększa ochronę bardziej wartościowych przedmiotów przed przypadkowym upadkiem.

Innym interesującym sposobem na wykorzystanie blatu komody jest umieszczenie na nim dedykowanych nastaw (nadstawek). W ten sposób powstają kredensy (zazwyczaj przeszklone). Jest to bardzo atrakcyjna opcja, która pozwala ciekawie zagospodarować blat (o ile oczywiście dostępne są odpowiednie nastawy pasujące pod względem wymiarów do danej komody).

Typy szuflad

Komoda jak mało który mebel kojarzy się z szufladami. Są one charakterystycznym jego elementem i występują w różnych konfiguracjach.
Niezbyt szerokie komody mają zwykle rząd szuflad jedna nad drugą, a te szersze dopełnione są z boku szafkami otwieranymi uchylnie. Bywają też komody podzielone symetrycznie (po jednej stronie szuflady, po drugiej szafka), a także komody z szufladami podblatowymi. Generalnie, bardzo ważna jest wysokość montażowa szuflad. Powinny one dawać wgląd od góry w przechowywane w nich przedmioty. Szuflady nie powinny być więc umieszczone zbyt wysoko, a na pewno nie powyżej linii oczu :)

Jeśli chodzi o pojemność, to szuflady dzielimy na płaskie i głębokie. W przypadku mniejszych akcesoriów i drobnych przedmiotów, wykorzystuje się często szuflady płaskie: wgląd w zawartość szuflady jest tym łatwiejszy, im bardziej płaska jest szuflada.
Głębokie szuflady są bardziej przestronne i przeznaczone na większe przedmioty.

Niektóre komody zaopatrzone są w mechanizm pełnego wysuwu, a także w systemy cichego domyku oraz mechanizmy otwierania push-to-open. Tego typu funkcje mogą zwiększyć komfort użytkowania mebla, ale jednocześnie wpływają na jego cenę. Należy jednak zauważyć, że komody bardziej przystępne cenowo (bez dodatkowych opcji) nadal dobrze pełnią swoją podstawową rolę jaką jest przechowywania różnorodnych przedmiotów.

Kredensy i witryny

W poprzednich punktach było wspominane o kredensie (w kontekście wykorzystania blatu komody do ustawienia na nim nastawy), oraz o witrynie jako meblu o przeszklonych frontach i ściankach.
Bywają oczywiście kredensy jednoczęściowe (bez wyraźnego podziału na komodę i nadstawkę), jednak bardzo często są to jednak meble modułowe. Podobnie jest z witrynami, które również mogą być dwuczęściowe, lub stanowić jednolitą konstrukcję.

Kredensy i witryny są meblami mniej popularnymi niż komody, szczególnie w nowoczesnych wnętrzach. Są bardziej tradycyjne i mają bardziej określone zastosowanie niż uniwersalne komody.
Tak było zawsze. Wśród sprzętów praktycznych komody były kiedyś tak popularne, że w każdym pokoju stała przynajmniej jedna (stąd tak wiele z nich można obecnie znaleźć w antykwariatach, na targach antyków czy aukcjach).

Wracając do kredensów, bardzo ciekawa jest etymologia tej nazwy (łac. credo - wierzę). W kredensach przechowywano po prostu zamknięte, sprawdzone, pewne i niezatrute potrawy.
W średniowieczu i renesansie był to ulubiony sprzęt i pełnił funkcje nie tylko użytkowe, ale i reprezentacyjne. Nastawy zaczęły służyć do ekspozycji cennych i dekoracyjnych sprzętów (np. w Boże Ciało, kredens zastawiony był drogimi srebrami). W XVIII w. dolna część obniżyła się w stosunku do bogato zdobionej nastawy; niektórzy wystawiali nawet kredensy przed domem, a liczba półek świadczyła o randze właściciela.

Pokazuje to że kredens (czy witryna), jako meble o bogatej historii mogą być interesującym przedmiotem dociekań nie tylko w kontekście designu i stylu, ale też są dobrym punktem odniesienia do zwrócenia uwagi na zmiany obyczajów w społeczeństwie: choć kredensy i witryny są wciąż używane do eksponowania przedmiotów, to jednak podejście do ich wykorzystania jest bardziej subtelne i dostosowane do współczesnych standardów kulturowych. Meble oczywiście nadal są używane jako sposób na wyrażenie swojego statusu społecznego, jednak obecnie jest to bardziej zróżnicowane i dyskretne, a niekoniecznie tak oczywiste jak w przeszłości.